لیست اختراعات ابوذر سليمان زاده
با توجه به گذشت زمان نسبتا طولاني از توليد و بهره برداري از مخازن نفت و گاز، اين مخازن در نيمه دوم عمر توليد خود قرار گرفته اند. لذا برداشت از مخازن غير متعارف و داراي نفت سنگين بيش از پيش مورد توجه قرار گرفته است. روش هاي حرارتي از متداول ترين روش هاي توليد از مخازن نفت سنگين مي باشند. علي رغم تنوع اين روش ها همه آن ها در گسترش يك جبهه گرمايي در محيط متخلخل كه به وسيله رسانش و جريان همرفتي انتشار مي يابد مشترك مي باشند. بنابراين براي مدل سازي و شبيه سازي انتقال حرارت درون مخزن، دانستن ثابت رسانش گرمايي سنگ مخزن در شرايط مخزن به عنوان يك پارامتر فيزيكي موثر حائز اهميت مي باشد. لذا ساخت دستگاهي براي اندازه گيري ثابت رسانش گرمايي سنگ مخزن در دما و فشار مخزن به منظور مطالعه خواص حرارتي سنگ و تغييرات آن در شرايط فشاري و دمايي مختلف در مراكز تحقيقاتي و صنعتي مهندسي نفت و شيمي مورد نياز مي باشد. با پيشرفت روز افزون روش هاي بازيافت گرمايي مخازن و ارائه راهكار هاي جديد مبني بر افزودن سيالات مختلف، نانو سيالات و ذرات فلزي بررسي تأثير اين سيالات در محيط متخلخل سنگ بر روي ضريب رسانش گرمايي توده سنگ در شرايط مخزن بيش از پيش اهميت مي يابد. هدف از ساخت اين دستگاه اندازه گيري ثابت رسانش گرمايي سنگ مخزن و وابستگي آن به شرايط فيزيكي از جمله دما و فشار و بررسي اثر سيالات متفاوت موجود در توده سنگ در دما و فشار نسبتا بالا مي باشد.
تراكم پذيري پارامتري است كه رابطه كمي بين فشار وارده بر جسم و حجم را بيان مي كند. تراكم پذيري سنگ مربوط به دانه هاي سنگ و يا مربوط به فضاي خالي بين دانه ها است. البته لازم به ذكر است كه در محاسبات از تراكم پذيري دانه ها صرف نظر مي شود. لذا زماني كه از تراكم پذيري سنگ صحبت مي شود منظور تراكم پذيري فضاي خالي سنگ است. از طرفي چون در مخازن نفتي تغييرات دما بسيار ناچيز است، تراكم پذيري هم دما مورد نظر است. در هنگام توليد از مخازن مكانيسم هاي مختلفي وجود دارد كه به توليد نفت كمك مي كنند. يكي از اين مكانيسم ها، انبساط سنگ و سيال مخزن است كه اهميت آن به خصوص در مخازن زير اشباع مي باشد . هنگامي كه در اثر كاهش فشار مخزن، انبساط سيالات مخزن و كاهش حجم متخلخل سنگ اتفاق مي افتد، نفت خام و آب موجود در خلل و فرج در اثر اين نيروها از فضاهاي متخلخل خارج شده و به سمت حفره ي چاه حركت مي كنند. به عبارت ديگر با توليد نفت چون فشار ناشي از طبقات روي مخزن ثابت است، حجم فضاي خالي كم مي شود و در نتيجه به توليد بيشتر نفت كمك مي كند و لذا انبساط سنگ و سيال يكي از مكانيسم هاي توليد محسوب مي شود. اهميت تراكم پذيري زماني بيشتر مي شود كه مخزن آبده فعال و يا كلاهك گازي نداشته باشد؛ در چنين مخازني درصد بازدهي نفت مربوط به تراكم پذيري تا بيشتر از 10% نيز مي رسد. اهميت ديگر تراكم پذيري در ابتداي توليد نفت از مخزن است. زماني كه هنوز افت فشار مخزن به آبده و يا كلاهك گازي نرسيده باشد، آبده يا كلاهك گازي نمي توانند به عنوان مكانيسم توليد عمل كنند. پس تا مدتي كه فشار مخزن به اندازه كافي افت پيدا نكرده است، تراكم پذيري سنگ پارامتر اصلي در ميزان بازدهي نفت مخزن مي باشد. علاوه بر اين، تراكم پذيري سنگ يكي از پارامترهاي مهم در محاسبات مربوط به شعاع كاوش مي باشد. دستگاه هاي اندازه گيري تراكم پذيري در دنيا داراي مكانيسم هاي متفاوتي هستند كه هركدام مزيت ها و مشكلاتي نسبت به هم دارند. تفاوت عمده ي آنها در چگونگي ايجاد و كنترل فشار فضاي خالي سنگ و فشار ناشي از طبقات بالايي سنگ است. در ايران تنها دو نمونه از اين دستگاه (CMS-100 وRCS-1000) مورد استفاده قرار مي گيرند كه ساخت داخل نيستند. با توجه به اهميت تراكم پذيري سنگ هاي مخزن در بسياري از پارامترهاي مهم توليد نفت از چاه، در اين طرح هدف آن است كه با ساخت دستگاه اندازه گيري تراكم پذيري سنگ، بخشي از مشكلات موجود در مهندسي مخازن كه به دليل نبود اين داده به وجود آمده است، حل شود. همچنين در اين طرح سعي مي شود تا مشكلات موجود در نمونه هاي مشابه (براي مثال عدم در نطر گرفتن حجم سيال موجود در لوله ها و سيستم در اين دستگاه ها) برطرف شود. لازم به ذكر است كه در ايران تا به حال چنين دستگاهي ساخته نشده است. ساخت اين دستگاه مي تواند به ارائه روابط تراكم پذيري مربوط به سنگ هاي مخازن كشور و همچنين ارتباط اين پارامتر با ديگر خواص سنگ مخزن كمك شاياني كند.
موارد یافت شده: 2